Sędziny

Średniowieczne grodzisko, które dało zaczątek wsi usytuowane było na lewym brzegu rzeki Mogilnicy. Nazwa wsi sugeruje, że w dawnych czasach była ona posiadłością sędziego. Sędziny dawniej zwane Sędzin, Sandzino lub Sądzino występują w dokumentach historycznych od co najmniej 1387 roku, kiedy to wzmiankowany jest Mścigniew z Sędzina. W roku 1580 posiadała tu swe działy Anna Sędzińska i Jan Sędziński. Pod koniec XVIII wieku Sędziny należały do Jana Chłapowskiego, podsędka poznańskiego, a później do rodziny Oppenów. Na początku XX wieku wieś stanowiła własność niemiecką, a po zakończeniu pierwszej wojny światowej przeszła na rzecz Skarbu Państwa. Majątek liczył wówczas 708 hektarów i posiadał własną gorzelnię. W czasach drugiej wojny stał się ponownie własnością niemiecką. Po 1945 roku majątek był dwukrotnie parcelowany.

Najstarszym zabytkiem znajdującym się na terenie wsi jest pałac pochodzący z XVIII wieku, a przebudowany w wieku XIX. Budynek posiada dwie kondygnacje. Dzięki pewnej surowości w swej budowie charakterystycznej dla klasycystycznych i neoklasycystycznych obiektów posiada wiele powagi. Dawny park dworski zajmował powierzchnie około 2 hektarów. Obecnie jest tak zniszczony, że nie nadaje się do rekonstrukcji. Jedynym drzewem mającym charakter kolumnowy jest jesion, który ma w obwodzie około 300 centymetrów i charakteryzuje się ponad 20 metrową wysokością.

W zespole dawnych dworskich zabudowań folwarcznych znajdujących się na tym terenie wyróżnia się dwupiętrowy spichlerz pochodzący z 1858 roku oraz obory pochodzące z końca XIX wieku. Z roku 1880 pochodzi stajnia, która w późniejszym okresie została przerobiona na chlewnię. Ponadto zachowały się kuźnia i warsztaty pochodzące z drugiej połowy XIX wieku, a także dwie wspólnie połączone stodoły pochodzące z 1900 roku. Ponadto godne uwagi są również chlewy połączone dawniej z mieszkaniami, które wybudowano w 1860 roku.

Najnowszym zabytkiem w Sędzinach jest kościół rzymsko - katolicki zbudowany z inicjatywy parafian w latach 1976-83. Kościół powstał według projektu Mariana Andrzejewskiego i może pomieści około 1000 wiernych.