Brzoza

Pierwsze udokumentowane ślady osadnictwa w tym regionie datowane są na czasy wczesnego średniowiecza, z którego to okresu pochodzi zachowane grodzisko. Po raz pierwszy nazwa Brzoza pojawia się w oficjalnych dokumentach pod koniec XIV wieku. W czasie zaborów ludność wsi całkowicie oparła się procesowi germanizacji. Dawny majątek folwarczny powstał tu na początku XX wieku. Po drugiej wojnie światowej ma terenie Brzozy funkcjonowało Państwowe Gospodarstwo Rolne, którego domeną była hodowla owiec. Na początku obecnego stulecia w okolicy wsi powstała międzynarodowa trasa A-2 łącząca Warszawę z Berlinem.

Częściowo zniszczone grodzisko położone w odległości 700 metrów od centrum wsi leży na gliniano – piaszczystej górze o wysokości 107,3 metra. Na podstawie zachowanych fragmentów otoczone było fosą oraz wałem o wysokości 2-4 metrów. Grodzisko to leżało w pasie obronnym grodu Poznań i w większej części zagospodarowane było użytkami rolnymi.

W dawnym zespole dworskim na wyróżnienie zasługuje budynek powstały na początku XX wieku. Pierwszymi jego właścicielami byli Sokolniccy, a tuż przed wybuchem wojny stanowił on własność adwokata poznańskiego Jagielskiego. Po wojnie aż do końca ubiegłego wieku dawny dwór stanowił siedzibę Państwowego Gospodarstwa Rolnego w Brzozie. Były dwór otacza pozostałość dawnego parku dworskiego. Na obszarze około 3,5 hektara rosną lipy, dęby, graby, jesiony i brzozy. Najokazalsze drzewa znajdują się w głębi parku. Rosną tu dwie lipy jedna o obwodzie około 500, a druga nieco mniejsza mająca obwód około 400 centymetrów.

W pobliżu byłego dworu znajdują się trzy budynku dawnych owczarni, jeden z nich pochodzi z 1890 roku, a dwa powstały w roku 1900.

Tuż przy wejściu do parku usytuowana jest zabytkowa, bo pochodząca z 1874 roku kapliczka z figurą Matki Boskiej z dzieciątkiem.

Na wyjeździe z Brzozy w kierunku na Niepruszewo umiejscowiona jest przydrożna kapliczka.